قدرت یابی مجدد سوریه در اتحاد با ایران و روسیه؛ چرا تل‌آویو و واشنگتن ناراحت‌اند؟
تاریخ انتشار: ۸ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۵۷۱۹۷
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، وبگاه اینترنتی شبکه «المیادین» در گزارشی تحلیلی نوشت که علی‌رغم مخالفت شدید آمریکایی‌ها با نزدیک شدن کشورهای منطقه و تاثیرگذاران در جنگ سوریه به دولت دمشق، شاخص‌های متعددی از همگرایی دیده می‌شود که اکثر طرف‌ها به استثنای رژیم صهیونیستی برای عادی‌سازی روابط با این کشور دنبال کرده‌اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
جنگ سوریه و مترصدان خارجی از جمله ترکیه
جنگ سوریه با عواقب بزرگی که به دلیل درهم تنیدگی درگیری‌های بین‌المللی و منطقه‌ای و گسترش آن به محیط داخلی، باعث ایجاد شکاف بزرگی در جامعه سوریه شد؛ به‌ویژه پس از ضعیف‌شدن کنترل دولت سوریه بر مسیرهای مدیریت جامعه سوری. این امر منجر به پیدایش هویت‌های غیرملی شد؛ هویت‌هایی در قالب‌های قومی، مذهبی، فرقه‌ای، قومی و قبیله‌ای، به‌ویژه آن‌هایی که ظرفیت و امتدادی منطقه‌ای داشتند. این امر منجر به صف‌بندی‌ها و قطب‌گرایی‌ها بین سوری‌ها شد؛ گروه‌های مسلح بر اساس این هویت‌ها موفق به ایجاد خطوط مرزی بین مناطق اشغالی تحت اختیار خود و مناطق تحت کنترل ارتش سوریه شدند.
این موضوع موجب نفوذ بیشتر و حضور تأثیرگذارتر قدرتهای منطقه در بحران سوریه شد و مانع بازگشت سوری‌ها به سرزمین و گذشته خود بر مبنای توافقی ملی شد. بدین ترتیب حضور برخی کشورهای منطقه در بحران سوریه به ویژه ترکیه تقویت گردید؛ ترکیه‌ای که نزدیک به چهار میلیون آواره سوری را در سرزمین خود جذب کرد. علاوه بر این، چهار و نیم میلیون سوری در مناطق تحت اشغال ترکیه و یا تحت کنترل گروه‌های مسلح تابع آن، از نوارهای مختلف مرزی در شمال غرب سوریه، تحت تسلط آنکارا قرار گرفتند.
موانع عربی-منطقه‌ای در مسیر اتحاد سوریه
علاوه بر ترکیه، سه کشور عربی حاشیه خلیج فارس (قطر، عربستان سعودی و امارات) هم به دلیل تصمیم سیاسی خود، مبنی بر تقویت حضور در منظومه طایفه‌ای جهان عرب سعی کردند تا میزان تاثیرگذاری خود بر بحران دمشق را تقویت کنند، البته این موضوع تا حد زیادی شکست خورد.
مدت زمان طولانی این بحران، در یک دوره نزدیک به ۱۲ سال، نقش عمده‌ای در تقویت دوقطبی‌های داخلی ایفا کرد؛ دوقطبی‌هایی که با ساختارهای اقتصادی خاص خود همراه بوده و با گذرگاه‌هایی اقتصادی به یکدیگر مرتبط می‌شدند. این گذرگاه‌ها اجازه می‌دهد تا تبادل تجاری بین مناطق مختلف تحت کنترل مناطق اشغالی، منجر به ایجاد گروه‌های جدید با منافع اقتصادی خاص شود؛ گروه‌ها و منافعی جدا از آنچه که از کنترل دولت سوریه باقی مانده است. این گذرگاه‌های اقتصادی جدا و مستقل، به مانع دیگری برای جلوگیری از امکان بازگشت سوری‌ها به مخرج مشترک ملی تبدیل شده است؛ با چنین مانعی امکان تداوم منافع ملی در پوشش روندهای سیاسی پیچیده فراهم نشد.
تداوم آثار جنگ از تغییر جمعیت تا مهاجرت
چنین واقعیتی برای سوری‌های منقسم‌شده، که تا کنون نیز ادامه دارد. جنگ منجر به ده‌ها هزار قربانی، معلول و مفقودی شد و علاوه بر این فرآیندهای جمعیتی را نیز جابه‌جا کرد؛ عامل مهمی که چه در ابعاد داخلی و چه خارجی، موانع بیشتری را بین طرفین درگیری ایجاد کرد تا امکان موفقیتی برای همگرایی سوریه ایجاد نشود.
در میان موانع شکل گرفته در نتیجه جنگ طولانی سوریه، چالش مهاجرت همچنان ادامه دارد؛ به ویژه در بین قشر جوانان که نمایندگان مهم و قشر ضروری برای بازسازی کشور سوریه هستند. کسانی که در کشورهای مهاجرپذیر سرآمد شدند و موفقیت بزرگ خود را در فراهم کردن فضایی مثبت نشان دادند؛ موفقیتی که منجر به نشان دادن برتری و خلاقیت آنها در زمینه‌های مختلف شد. حالا دیگر آنها نمی‌توانند در غیاب محیط مشابهی که به آنها امکان دهد با حداکثر ظرفیت خود کار کنند، برای خدمت به کشورشان بازگردند؛ و حتی در غیاب انگیزه‌های مالی که شرایط لازم برای زندگی سالم‌شان را فراهم می‌کند.
شکست آمریکا در کودتای ترکیه؛ آغاز تغییرات در بحران سوریه
شکست کودتای نظامی ترکیه که توسط آمریکا انجام شد، آغازی بود برای تغییر مسیر جنگ و درگیری‌های بین‌المللی در سوریه؛ جایی که روسیه و ایران نقش مهمی در شکست طرح‌های واشنگتن داشتند. پیش از این نیز، ورود مستقیم نظامی روسیه به جنگ سوریه در حمایت از ایران و دولت دمشق و حتی فعال شدن روند گفت‌وگوهای آستانه با حضور مسکو، آنکارا و تهران، گام‌های اساسی شکست آمریکا بودند. روند گفت‌وگوهایی که هدفش یافتن راه حلی سیاسی، نظامی و امنیتی برای سوریه بود؛ آن هم به گونه‌ای که آن را از دایره درگیری‌های بین‌المللی و بن‌بست داخلی خارج کرده و فشار بر سوری‌ها را کاهش دهد.
از جمله نتایج جلسات آستانه، پایان حضور گروه‌های مسلح در شهر حلب و بخشی از حومه آن، حومه دمشق، حومه شمالی و جنوبی حمص و مناطق وسیعی از حومه شمالی حماه بود. با وجود آنکه این روند گفت‌وگوها به عدم پیگیری سیاست‌های مورد توافق و اشغال جرابلس، عفرین و منطقه بین تل ابیض و رأس العین توسط ارتش ترکیه معترض بود؛ اما از سوی دیگر نتایج جنگ اوکراین، سه طرف را بر آن داشت تا به عنوان اولین مرحله، پروژه حذف ایالات متحده از شمال شرق سوریه را اتخاذ کنند.
روند آستانه و مدیریت ایرانی-روسی
این طرح روسیه را بر آن داشت تا برای ایجاد فضای مناسب منطقه‌ای در جهت بازگشت سوریه به قدرت کامل و کنار گذاشتن توجیهات دال بر تداوم حضور نیروهای آمریکایی در شمال شرق سوریه و در نتیجه کنار گذاشتن پروژه آمریکایی تلاش کند. به دنبال این تلاش‌ها بود که وضعیت بحرانی سوریه به حداقل رسید و به روسیه و ایران این اجازه را داد تا خشک کردن ریشه چالش‌های سوریه پیش بروند. از این طریق، نسبت به بازیابی قدرت سوریه در خدمت منافع «اسرائیل» و ادامه تهدید امنیت ملی ترکیه جلوگیری شد؛ آن هم در شرایطی که دولت آمریکا در راستای حفاظت از تجربه سیاسی و نظامی در شمال سوریه، روی تداوم حضور نظامیان آنکارا در سرزمین‌های ترکیه کار می‌کرد.
ترکیه، ایران و سوریه با نگرانی زیادی به این موضوع پرداختند؛ زیرا بر اساس دیدگاه آنها این موضوع می‌توانست به عنوان یک تهدید جدایی طلبانه در داخل سه کشور بروز کند. مسکو علاوه بر این، به کشورهای عربی برای کمک به بازگشت سوریه به چارچوب عربی، به ویژه عربستان سعودی و امارات فشار می‌آورد. همه این کشورها که مبارزاتی در میدان سوریه زمان بحران و علیه دولت دمشق انجام داده بودند، سرانجام با توجه به تسریع عقب‌نشینی آمریکا از منطقه پس از جنگ در اوکراین، گزینه‌های خود را تنوع بخشیده و به سمت همگرایی بیشتر با مسکو سوق داده شدند.
وقتی آمریکا مرکزیت را از دست داد، ایران مبتکر میدان بود
این چرخش به توانایی‌های بیشتر این کشورها برای دورشدن از ایالات متحده، در جهت قدرت‌یابی آسیایی‌های در حال رشد منجر شد تا نقش بیشتری در نظام بین‌المللی که در مراحل ابتدایی خود است، داشته باشد. به ویژه نقش روسیه که توانست ائتلاف «ناتو» در اوکراین را که نقشی محوری در آشتی سوریه و ترکیه ایفا می‌کند، به چالش بکشد. این تلاش و تمرکز بعد از آن بودند که رهبر معظم انقلاب در ایران، آقای خامنه‌ای از «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه خواستند تا روی همگرایی ترکیه و سوریه به گونه‌ای کار کند که تمامیت ارضی، حاکمیت و استقلال سوریه حفظ شود؛ به خصوص که عامل ترکیه بیشترین تأثیر را در فاجعه سوریه دارد و بیشترین تأثیر را از عواقب آن نیز بر این کشور دیده خواهد شد.
در پایان باید گفت که نتایج جنگ در این مدت طولانی ما را به یک نتیجه اساسی رسانده است؛ بین آرزوی سرنگونی نظام سیاسی در دمشق و تلاش برای حفظ ساختار سیاسی طبق فرمول قبل از اواسط مارس ۲۰۱۱، ادراکات جدیدی ایجاد شده است که تنها یک طرف را نمی‌توان از معادلات حذف کرد؛ بلکه شرایط به سمت یک نقطه مشترک به عنوان مرحله‌ای موقت سوق داده می‌شوند که بر اساس یک مشارکت ملی، با توجه به نتایج حاصل از همسویی‌های ژئوپلیتیکی در حال ظهور در مناقشات بین‌المللی به جود آمده است.
پایان پیام/.
منبع: فارس
کلیدواژه: بازگشت سوری بحران سوریه بین المللی جنگ سوریه منطقه ای گروه ها سوری ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۵۷۱۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تنها راه امنیت در منطقه، پایان دادن به فعالیت‌های صهیونیست هاست
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، امیر سعید ایروانی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل متحد روز پنجشنبه به وقت محلی در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد پیرامون: «وضعیت خاورمیانه: (سوریه)» گفت: وضعیت انسانی در سوریه همچنان وخیم است. مردم سوریه از چالش‌های اقتصادی عمیقی رنج می‌برند. بر اساس آخرین گزارش سازمان ملل متحد، ۱۶.۷ میلیون نفر، یعنی نزدیک به ۷۰ درصد جمعیت سوریه، به کمک‌های بشردوستانه فوری نیاز دارند. سطح بودجه فعلی تخصیص‌یافته برای رسیدگی به بحران انسانی در سوریه نگران‌کننده است.
دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل تصریح کرد: گزارش سازمان ملل تاکید می‌کند که برای اجرای کامل طرح واکنش بشردوستانه سوریه در مجموع ۴.۰۷ میلیارد دلار نیاز است. این مبلغ جهت برآورده‌سازی نیاز‌های فوری ۱۰.۸ میلیون فرد آسیب‌پذیر از میان این ۱۶.۷ میلیون نفر، مورد نیاز است.
وی گفت: ارائه کمک‌های فوری بسیار مهم است، با این حال، این یک راه حل پایدار در دراز مدت نیست. تلاش‌ها باید بر بازسازی زیرساخت‌های حیاتی، ایجاد شرایط برای بازگشت امن پناهندگان و آوارگان داخلی و پیشبرد روند سیاسی متمرکز شود.
ایروانی تاکید کرد: متأسفانه ایالات متحده و متحدانش تصمیم گرفته‌اند چشمان خود را بر وضعیت انسانی ببندند و به برنامه سیاسی خود در سوریه ادامه دهند. آنها از تحریم‌ها به‌عنوان ابزاری برای دستیابی به اهدافی استفاده می‌کنند که از طریق مجاری نظامی یا دیپلماتیک نتوانسته‌اند به آن دست یابند.
سفیر ایران در سازمان ملل ادامه داد: همچنین، آنها تلاش‌های مذبوحانه‌ای مانند سیاسی کردن کمک‌های بشردوستانه و ممانعت از بازگشت آوارگان انجام دادند. چنین اقدامات غیرقانونی تنها می‌تواند به طولانی‌تر شدن بحران و تشدید رنجی که مردم سوریه متحمل شده‌اند کمک کند.
نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد افزود: جمهوری اسلامی ایران خواستار لغو فوری تحریم‌های یکجانبه است. تداوم چنین اقدامات غیرانسانی حقوق اولیه بشری مردم سوریه را نقض می‌کند، کل جمعیت سوریه را مجازات می‌کند و وضعیت اسفبار آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه را تشدید می‌کند.
ایروانی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران از دولت سوریه به دلیل همکاری با سازمان ملل متحد و سایر نهاد‌های بین‌المللی، که تسهیلات ضروری برای امدادرسانی و کمک به مناطق آسیب‌دیده از بحران را فراهم می‌کند، قدردانی می‌کند. هر مکانیسم کمکی باید با هماهنگی نزدیک با دولت سوریه اجرا شود و نهایت احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه را تضمین کند.
دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل گفت: جمهوری اسلامی ایران بار دیگر حملات تروریستی بزدلانه رژیم اسرائیل در ۱ آوریل ۲۰۲۴ علیه اماکن دیپلماتیک ما در دمشق را به شدت محکوم می‌کند.
ایروانی افزود: رژیم اسرائیل مرتکب نقض آشکار منشور ملل متحد، به‌ویژه ماده ۲ (۴) منشور سازمان ملل متحد، قوانین بین‌المللی، حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی جمهوری عربی سوریه شد. این نقض فاحش نیز نقض مصونیت نمایندگان و اماکن دیپلماتیک و کنسولی بود. ما همچنین اقدامات تجاوزکارانه رژیم تروریستی اسرائیل علیه حاکمیت و تمامیت ارضی جمهوری عربی سوریه را که با مصونیت کامل و بدون هیچ واکنشی از سوی شورای امنیت ادامه دارد، به شدت محکوم می‌کنیم.
وی گفت: جمهوری اسلامی ایران متعهد به حل این بحران از طریق راه حل سیاسی است. ایران به حمایت از یک فرآیند سیاسی که به‌صورت واقعی تحت رهبری و مالکیت سوریه و با تسهیل سازمان ملل، و همچنین کمک به مردم و دولت سوریه برای بازگرداندن وحدت و تمامیت ارضی کشورشان، قرار دارد ادامه خواهد داد.
ایروانی تاکید کرد: ما به حمایت خود از تلاش‌های آقای پدرسون، فرستاده ویژه، برای از سرگیری جلسات کمیته قانون اساسی به عنوان مکانیزمی مؤثر برای پیشبرد روند سیاسی ادامه می‌دهیم.
سفیر ایران در سازمان ملل اضافه کرد: احیای تمامیت ارضی سوریه مستلزم تلاش‌های بی‌وقفه برای مبارزه مداوم با تمامی گروه‌های تروریستی است. در این زمینه، جمهوری اسلامی ایران به‌طور کامل از دولت سوریه در تلاش‌های ضد تروریسم حمایت و کمک می‌کند.
وی تاکید کرد: با این حال، ضروری است که حفاظت از غیرنظامیان در طول تلاش‌های ضد تروریسم مورد توجه ویژه قرار گیرد.
ایروانی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران بار دیگر درخواست خود را برای خروج فوری تمامی نیروهای نظامی آمریکا از سوریه که بخش‌هایی از خاک این کشور را اشغال کرده‌اند، تکرار می‌کند. ادامه حضور غیرقانونی نیروهای آمریکایی در سوریه نه تنها حاکمیت و خاک سوریه را نقض می‌کند، بلکه منشأ اصلی بی‌ثباتی وناامنی در این کشور است و تنها فضا را برای گروه‌های تروریستی فراهم می‌کند تا موقعیت خود را مستحکم نموده و جنایات بیشتری مرتکب شوند.
نماینده دائم ایران در سازمان ملل اضافه کرد: همراه با شرکای خود در فرایند آستانه، جمهوری اسلامی ایران متعهد به کار در جهت عادی‌سازی شرایط به صورت طولانی‌مدت و پایدار در داخل و اطراف سوریه است. همچنین بسیار مهم است که تمام تلاش ممکن را برای تسهیل بازگشت امن و شرافتمندانه آوارگان سوری به وطن خود و رفع نیاز‌های بشردوستانه آنها انجام دهیم.
سفیر ایران در سازمان ملل تاکید کرد: در پایان، تنها راه عملی برای بازگرداندن صلح و امنیت به منطقه این است که شورای امنیت رژیم سرکش اسرائیل را مجبور کند تا فوراً جنگ و نسل‌کشی در غزه را متوقف نموده، آتش‌بس فوری و دائمی برقرار کند و به فعالیت‌های بی‌ثبات کننده‌اش در منطقه پایان دهد.
ام فهد، زن مشهور عراقی کیست و چرا کشته شد؟